Alexander Luria’nın, beynin işleyişi üzerine yaptığı çalışmaların bir sonucu olarak ortaya çıkan, öğrenmenin bilişsel temelli bir yapı olduğu üzerine inşa edilmiş olan PASS Teorisi;  “Planlama” (Planning), “Dikkat” (Attention), “Ardıllık” (Successive),  ve “Eş Zamanlılık” (Simultaneous) bilişsel işlemlerinden oluşan 4 önemli alan üzerine yapılandırılmıştır. PASS Teorisi’ne göre; tüm alanlar karşılıklı olarak birbirlerine bağlıdır ve öğrenme sürecinde birbirinden etkilenir. Fakat her bir öğrenme alanının kendine özgü amaçlara ulaşmak için gerçekleştirdiği bilişsel işlemleri vardır. Bunlar;

1)Planlama (Planning):

Planlama becerisi, kişinin etkili problem çözme ve strateji geliştirme yöntemlerini belirlediği, seçtiği, uyguladığı ve değerlendirdiği zihinsel işlemlerdir. Öğrenci, öğrenme süreci içerisinde, planlama ile problemleri belirler, bunlar arasından uygun stratejileri ve çözüm yollarını seçer, çözümler geliştirip uygular ve sonuçlarını değerlendirir. Bu, karar verme aktivitelerinin en yoğun olduğu ve öğrencinin becerilerine yönelik farkındalıklarını geliştirdikleri önemli bir aşamadır. Planlamada, “Yaratıcı Düşünme” ve “Stratejik Düşünme” olmak üzere, iki temel bilişsel işlev ön plana çıkar: Yaratıcı düşünme; problemlere farklı yaklaşımlar getirebilme ve orijinal fikirler ortaya koyabilme gücünü ifade eder. Planlama sadece akademik süreç için değil, sosyal ve davranışsal alan için de gereklidir. Planlamada, duygu ve davranış kontrolünü sağlayabilme, ortama uygun davranış sergileme, ileriye yönelik tahminlerde bulunabilme, dürtü (itki) kontrolünü sağlayarak istekleri erteleyebilme işlevlerinden sorumludur. Kısacası planlama, öğrencinin kendi kendini değerlendirebilme becerisi ve farkındalığının geliştirilmesine katkı sağlar.

2)Dikkat (Attention):

Kişinin, seçici davranarak gerekli olan uyarıcıları dikkate alıp, ihtiyacı olmayan uyaranlardan ayrışabilmesini sağlayan zihinsel süre olan dikkat; belirli bir durum üzerinde düşünmeyi, odaklanmayı ve diğer unsurları öğrenme süreçlerinde dışsallaştırabilmesine yardımcı olur. Öğrenme sürecinde, sürdürülebilir dikkat becerileri büyük bir öneme sahiptir. Çünkü öğrenme, dikkat ve odaklanma ile başlayan bir süreçtir.

3)Eşzamanlılık (Simultaneous):

Eş Zamanlılık, bir grup halinde verilmiş olan uyarıcıların, birey tarafından birbirleriyle ilişkilendirilerek imajine edebilme, görsel ayrımlaştırma yapabilme becerilerine dayalı zihinsel işlemlerdir. Eşzamanlılık aynı zamanda, görsel hafıza, görsel ayrımlaştırma yapabilme, analiz edebilme, muhakeme ve fotografik hafıza ile yakından ilişkilidir. Öğrencilerin, akademik alanda en çok ihtiyaç duyduğu alanlardan biri eş zamanlılıktır. Öğrenme ortamı, ağırlıklı olarak, sözel paylaşımların yapıldığı bir yapıdan oluşur. Öğretmenlerin verdikleri sözel bilgiler, öğrencilerin birileriyle yaptıkları paylaşımlar, öğrenciler tarafından işlemlenir, anlamlandırılır ve uzun süreli bellekte depolanır. Eşzamanlılığı iyi olan bir çocuk, öğretmenin sözel olarak verdiği bir bilgiyi imajine edebilir ve mantıksal çıkarımlarda bulunarak öğrenmeyi kalıcı hale getirebilir.

4)Ardıllık (Successive):

Özel bir sıralama ile oluşturulmuş dizinler arasındaki ilişkiyi belirleme, sıralı hatırlama yapabilme, işitsel ayrımlaştırma yoluyla işitsel dikkatliliği sürdürebilmeye dayalı zihinsel işlem olan ardıllık,  yazılı ve sözel dizinlerin hatırlanabilmesi ve öğrenmenin kalıcı hale gelebilmesi için gerekli önemli bir öğrenme becerisidir.  Bu becerisi gelişmiş olan öğrenciler, öğrenme süreci içerisinde,  sözel yönergeleri sıralı biçimde algılar ve daha kolay özümserler. Kendilerine verilen yönergeleri adım adım takip edebilirler ve kurallı bilgi ile daha rahat çalışırlar.

Bilişsel Öğrenme Modeli temeline dayanan PASS Teorisi’nin Öğretim süreçlerine entegre edilmesi öğrencilerimize katkısı nedir?

Bilişsel işlemleme alanlarına dayalı öğrenmeyi temel alan PASS Teorisi, öğrencilerimize, etkin bir öğrenme süreci için ihtiyaçları olan bireysel akademik ihtiyaçlarını fark ederek, daha kalıcı öğrenmelerine katkı sağlamayı amaçlar. Bu öğrenme modeli sayesinde;

• Öğrencilerimizin, planlama, dikkat, eş zamanlılık ve ardıllık olmak üzere 4 önemli bilişsel işlemleme düzeyleri, her çocuğun akademik ihtiyacına yönelik olmak üzere, geliştirilmeye ihtiyacı olan bilişsel öğrenme alanının desteklemesine yönelik etkinliklerle, eğitmenler tarafından güçlendirilir.
• Beynin çok yönlü çalışması desteklenerek, öğrenme performansı arttırılır ve kalıcı öğrenme sağlanır.
• Öğrenme sürecinde, tüm bilişsel alanları koordineli ve uyum içerisinde gelişen öğrenciler, bir derste öğrendikleri bir bilgiyi başka derslere ve diğer yaşam deneyimlerine aktarabilir hale gelir.